ÖZET
Mayıs 2020’de Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) Yenilenebilir Enerji Piyasası Görünümü Raporu yayınladı. O dönemki istatistiklere bakılarak, COVID19 Krizi’nin yenilenebilir enerji sektörünü yavaşlatacağı ama durdurmayacağı, yenilenebilir enerjinin pandemi sürecinden yükselerek çıkış yapacak tek enerji sektörü olduğu öngörülmüştü. Yenilenebilir enerji sektörü, kriz sürecinde, IEA Raporu’nun Mayıs ayında öngördüğünden çok daha güçlü bir şekilde gelişmeye devam etti.
Diğer bütün enerji kaynaklarının elektrik üretimindeki payı COVID19 Krizi sürecinde düşmüşken yenilenebilir enerji kaynaklarının elektrik üretimindeki payı pandemi sürecinde de artmaya devam etti. IEA, Mayıs ayındaki raporunda, 2020’de yenilenebilir enerji kaynaklarından elde edilen elektrik miktarının küresel olarak %7 artış göstereceğini öngörüyordu. Fakat, yenilenebilir enerji sektörü, COVID19 Krizi’nin yarattığı zorluklara güçlü bir şekilde uyum sağladı ve IEA, %7 öngörüsünü revize ederek yenilenebilir enerji kapasitesinin 2020 yılında %18 artış göstereceği sonucuna vardı.
Şekil 1- Yenilenebilir Elektrik Kapasite Artışı (2019-2020 İlk Çeyrekte)
COVID19 sürecinde küresel enerji talebi %5 düşüş göstererek son 50 yılda görülmedik bir duraksama yaşandı. COVID19 Krizi’nin dünya ekonomisinde yaşattığı daralmaya rağmen, yatırımcıların yenilenebilir enerji sektörüne yatırımları artırma kararı alması sektörün bu zorlu test sürecini başarıyla tamamlamasını sağladı. Ocak-Ekim 2020 döneminde bir önceki yıla göre %15 daha fazla yenilenebilir enerji ihalesi tamamlandı. Ekim 2020’de dünya borsalarındaki güneş enerjisi şirketlerinin piyasa değerleri bir önceki yılın aynı ayına göre 2 kat arttı.
2020 yılında, ABD ve Çin başı çekmek üzere, küresel yenilenebilir enerji kapasitesi %4 artış gösterdi ve 2020 yılı için 200GW kapasite artışı yaşandı. Bu yıl küresel ilave enerji kapasite artışının %90’dan fazlası yenilenebilir enerji kaynaklarında gerçekleşti. Çin ve ABD’de önümüzdeki 5 yılda güneş ve rüzgar enerjisi kapasitesinin %30 artması bekleniyor.
Şekil 2- Yenilenebilir Elektrik Kapasite Artışı (Bölge ve Ülke Bazlı)
2021 yılında, küresel yenilenebilir kapasitesinin %10 artış göstermesi bekleniyor. Hindistan’ın 2021 yılında en çok yenilenebilir kapasite artışı yaşanacak ülke konumunda olması bekleniyor. 2021’de Hindistan’da, ülkenin 2020’de yarattığı yenilenebilir kapasitenin 2 katı kadar ilave kapasite artışı yaşanacak. 2020-2024 döneminde Çin, Hindistan ve bazı Güney Amerika ülkelerinde hükümetlerin yenilenebilir enerji sektörüne sundukları sübvansiyonların geleceğinin belirsizliğini koruması dolayısıyla, bu dönemde yenilenebilir enerji kapasitesindeki artışın azalması beklenebilir. Öte yandan, Avrupa’da da aynı dönemde kara rüzgar enerjisi kapasite artışının %15 düşmesi ve deniz üstü rüzgar enerjisi kapasitesinin ise ciddi oranda artması öngörülüyor. Eğer, 2020-2021 yılındaki sektörel büyüme ve sübvansiyonlar devam ederse, 2020 yılı sonuna kadar küresel güneş ve rüzgar kapasitesinin %25 artması öngörülüyor.
2022’de yenilenebilir kapasitenin en iyi senaryoda 271 GW artması beklenebilir. Bu önümüzdeki 2 yıllık süreçte, Çin’in küresel yenilenebilir kapasite artışının %30’unu gerçekleştirmesi bekleniyor. Küresel güneş enerjisi kapasite artışı yıllık 150 GW seviyelerine ulaşabilir ki bu rakam, 3 yıl öncesinden %40 daha fazla bir kapasite artışı demektir. Güneş enerjisi ve rüzgar enerjisi halihazırda ilave elektrik kapasite artışı için en ucuz ve uygun iki enerji kaynağı haline geldi.
Yenilenebilir enerjinin 2025’e kadar yapılacak ilave elektrik kapasite artışının %95’ini karşılaması bekleniyor. Toplam kurulu güneş ve rüzgar enerjisinin 2023’de doğal gaz, 2024’te kömür kapasitesini aşması öngörülüyor. 2025’e kadar güneş enerjisinin toplam yenilenebilir enerji kaynaklarının %60’ını, rüzgar enerjisinin ise %30’unu oluşturması bekleniyor. Yenilenebilir enerji kaynaklarının 2025 yılında kömürü 50 yıllık tahtından edip, en çok elektrik üreten enerji kaynağı olması bekleniyor. 2025’te yenilenebilir enerji küresel elektrik talebinin 1/3’ünü karşılayacak. Hidroelektrik enerjisi yenilenebilir enerji kaynaklarının yarısını karşılamaya devam edecek.
Şekil 3- Yenilenebilir Elektrik Kapasite Artışı (Teknoloji Bazlı)
2025’e kadar büyük petrol ve gaz şirketlerinin yenilenebilir enerji yatırımlarını 10 kat artırması bekleniyor.
3 büyük Asya ekonomi, Japonya ve Güney Kore 2050’de, Çin de 2060’da sıfır emisyon hedefine ulaşmayı planladıklarını ilan ettiler. Son 1 yılda küresel karbon emisyonlarının %79’undan sorumlu olan ülkeler sıfır emisyon hedefi açıkladılar. COVID19 Krizi ile beraber girdiğimiz süreçte, emisyon hedeflerinin ve enerji dönüşümünün ön plana alınması, yeşil enerji dönüşümü, yenilenebilir enerji yatırımlarını artırmaya devam edecektir.
Kaynak: “Renewables 2020”, IEA
İndirmek için tıklayın
