Avrupa Birliği, iklim değişikliği eyleminin küresel hızını belirlemek için yarım milyar tüketiciden oluşan zengin bir ticaret bloğu olarak ağırlığını kullanıyor ve diğerlerini en son karbon azaltma planlarına uymaya zorluyor.
Şimdi soru AB politikalarına, ABD ve Çin gibi büyük emisyon yayıcılarının bu yıl içinde yapılacak BM iklim görüşmeleri öncesinde nasıl tepki vereceğidir.
Çevre ekonomisi danışmanlığı Inevitable Policy Response’da Yatırımcı İlişkileri Başkanı Julian Poulter, “G7 ve G20 ülkeleri arasında, AB’nin konumu artık açık küresel ölçüttür. Bu temelde, diğer sanayileşmiş ülkelerde ve onların finans sektörlerinde yeni bir etki yaratacak ve iklim değişikliği ile mücadele etmeyen veya eksik kalan ülkeler üzerindeki baskıyı artıracak” diye ekledi.
AB çarşamba günü içten yanmalı motorlu araçları tarihe gömecek ve ısıtma ulaşım ve fabrikalar için karbon salım maliyetini artıracak teklifler sundu. Önerilen sınırda karbon vergisi, ticaret ortaklarına, türünün dünyadaki en büyüğü olan AB’nin karbon emisyonu piyasası tarafından belirlenen bir karbon fiyatı olarak yansıyacak.
Avrupa Komisyonu’nun ekonomik konulardan sorumlu üyesi Paolo Gentiloni, çelik, gübre ve çimento gibi mallar üzerindeki karbon vergisi noktasında adaptasyon için 2026’dan başlayacak 10 yıllık bir geçiş süreci verileceğini söyledi. Gazetecilere verdiği demeçte, “Aynı zamanda oldukça zor bir küresel karbon fiyatlandırma sisteminin gerçekleşmesini bekleyemeyiz, çünkü ortaklarımızı bildiğimizden, bu tartışmanın yıllar alacağını biliyoruz,” dedi ve plan hakkında küresel olarak merak, endişe ve “çok fazla ilgi” olduğunu kabul etti.
Verginin ancak 2026’dan itibaren kademeli olarak devreye gireceği gerçeği, Avrupa’ya yaptığı ithalatta yüksek karbon “içeren” karbon seviyesi göz önüne alındığında, Çin’in başlangıçtaki olumsuz görüşünün üstesinden gelinmesine yardımcı olabileceği değerlendiriliyor.
Henüz Pekin’den herhangi bir tepki gelmemiş olsa da Tsinghua Üniversitesi’ndeki araştırmacılar, mayıs ayındaki bir makalede, etkinin zamanla azalacağı ve verginin Çin’in gelişimi üzerinde uzun vadeli olumsuz bir etkisi olacağına dair hiçbir kanıt bulunmadığı sonucuna vardı.
Hedeflenen ilk ürünler alüminyum, çimento, elektrik, gübre, demir ve çelik. Bu durum Rusya ve Türkiye gibi Çin’e kıyasla daha küçük ekonomiler üzerinde daha fazla etki yaratabilir. Moskova, mallarının 7,6 milyar dolarının AB vergisine tabi olabileceğini tahmin ediyor.
Avustralya, korumacılık kokuyor diyor. AB yöneticisi yasal olarak sağlam olduğunu söylese de vergi bir Dünya Ticaret Örgütü sorununu tetikleyebilir.
Bazı yetkililerin küresel ısınmayla bağdaştırdığı rekor düzeyde yağışın ardından bu hafta ölümcül ani sellere maruz kalan Avrupa genelindeki seçmen anketleri, iklim değişikliğinin birçok vatandaşı arasında giderek artan bir meşguliyet olduğunu gösteriyor.
AB, dünyadaki sera gazı emisyonlarının yalnızca %8’ini oluşturmasına rağmen, gıda etiketlerinden çalışma standartlarına kadar birçok alanda yaptığı gibi, dünyanın en büyük tüketici pazarı olarak etkisini iklim gündemini belirlemek için kullanmayı umuyor.
Nihayetinde, dünyanın en büyük ekonomisi ve lider petrol üreticisi olan Amerika Birleşik Devletleri’nin tepkisi kritik olacak ve iklim değişikliğiyle mücadele konusundaki keskin kutuplaşmış iç siyaseti göz önüne alındığında, bu tahmin edilemez bir nitelikte.
ABD Hazine Bakanı Janet Yellen salı günü Reuters’e verdiği demeçte, karbon fiyatlandırma planlarının emisyon azaltımlarını ele almanın etkili bir yolu olduğunu, ancak başka yollarla kaydedilen emisyon azaltma ilerlemesini de hesaba katması gerektiğini söyledi.
Avrupa Politika Merkezi düşünce kuruluşunda iklim politikası analisti Thijs Vandenbussche, “AB ile ABD arasında karbon fiyatlandırması konusunda bir dereceye kadar angajman var, ancak net değil” dedi.
Emisyonların azaltılmasına ilişkin 2015 Paris Anlaşması’nın imzalanmasından bu yana Avrupa, 2050 yılına kadar karbon nötr olma hedefini ilan eden ve diğerlerini de aynı şeyi yapmaya teşvik eden ilk kıta oldu.
Avrupa’nın iklim değişikliğine karşı küresel çabayı bir adım daha ileriye götürüp götürmediğini değerlendirmek için henüz çok erken, ancak en azından kendi büyük sanayi şirketlerinden bazıları çarşamba günü ona destek vermekte gecikmedi.
Kaynak: “EU Forces Pace On Carbon Cuts, Challenges Others To Follow”, Reuters
İndirmek için tıklayın
