Yaklaşık çeyrek mil uzunluğunda ve 20.000 konteyner kapasiteli 220.000 tonluk mega bir gemi olan Evergreen, Kızıldeniz’den Mısır’ın Süveyş Kanalı’na girerken şiddetli rüzgarlarla savrulduktan sonra karaya oturdu. Dünya deniz ticaretinin %12′sine ev sahipliği yapan ve normalde günde 50 konteyner gemisinin geçtiği geçidi tamamen kapattı. Salı akşamından beri sıkışan gemiyi çıkarmak için çalışılıyor. Ancak ilgili yöneticilerden biri, operasyonun haftalar sürebileceğini söyledi.
JPMorgan stratejisti Marko Kolanoviç perşembe günkü yazdığı bir notta şöyle diyordu; “Durumun kısa sürede çözüleceğine inansak ve umut etsek de, geminin kırılmasının bazı riskleri var. Bu senaryoda, kanal uzun bir süre boyunca bloke edilecek ve bu da küresel ticarette önemli aksamalara, hızla artan nakliye maliyetlerine, enerji emtialarında ve küresel enflasyonda bir artışa neden olabilir.”
Kriz, koronavirüs salgınının arkasındaki gecikmeler, kıtlıklar ve fiyat düşüşleriyle dolu acımasız bir yılın ardından küresel tedarik zincirine bir başka darbe.
JPMorgan, gemilerin tamamen farklı rotalara kayması gerekeceğini, “daha uzun yolculuk sürelerine ve daha fazla gecikmeye neden olacağını” yazdı. Ve bu gecikmeler, alternatifi Afrika’nın güney ucundaki Ümit Burnu civarında seyreden birçok gemi için 15 günden fazla olabilir, ki analistler bunun nakliye sürelerini %30′a kadar artıracağını söylüyor
Evergreen’in talihsizliği petrol fiyatlarını çoktan etkiledi. Arctic Securities’e göre, Süveyş blokajı haberleri alıcıları çekti ve diğer ekonomik verilerle birlikte uluslararası gösterge Brent petrolünün bir aylık vadeli işlem sözleşmesinin çarşamba günü “yaklaşık bir yıldaki en büyük bir günlük kazancı” ile 64,41 $ ile kapatmasına” katkıda bulundu. Ancak bu kazançların bir kısmını perşembe günü kaybetti.
Bu arada, tüm deniz petrolünün %5 ila %10′u Süveyş üzerinden taşınıyor, yani sorunun devam ettiği her gün için, günde 3 ila 5 milyon varil petrol sevkiyatı gecikmektedir. S&P Platts’ın perşembe günkü haberine göre, jet yakıtı ve gazyağı taşıyan çok sayıda tanker de Basra Körfezi-Avrupa rotasında tutuluyor ve boş tankerler Kuzey Denizi petrolünü almak için geçiyor.
Kanal aynı zamanda küresel sıvılaştırılmış doğal gazın (LNG) yaklaşık %8′i için bir geçiş noktasıdır ve uzun süreli bir kesinti, öncelikle Avrupa pazarına olan akışları etkileyebilir.
Houston merkezli enerji yatırım şirketi Henrietta Resources’ın başkanı Peter Sutherland, herhangi bir fiyat etkisinin muhtemelen kısa olacağını söylüyor. Sutherland, CNBC’ye verdiği demeçte, “Fiyatlar üzerinde kalıcı bir etkisi olmayacak, ancak OPEC + toplantısına giden yolda destek sağlanmasına yardımcı olacak” dedi.
Kanal tıkanıklığı kesinlikle herkes için kötü bir haber değil- piyasa gözlemcileri, spot navlun oranlarının bastırılmış talep üzerine daha da yükseleceğini ve operatörlerin para kazanacağını söylüyor.
JPMorgan, “Süveyş Kanalı’nın daha uzun süre kapatılması, konteyner taşımacılığını en büyük yararlanıcı olarak görürken, tanker, kuru yük ve hava kargo da bazı daha yüksek oranlar görebilir,” diye yazarak, nakliye fiyatlarının artmasını “yukarı yönlü bir risk” olarak nitelendirdi.
En çok kim yararlanacak? JPMorgan, daha yüksek spot navlun oranları beklediklerini söyledi. Banka, “Bizim görüşümüze göre, bunun karlılığa zarar vermek yerine, Asya gemileri için kârlılık açısından olumlu olması bekleniyor” diye yazdı. Bank of America’nın analistleri aynı fikirde.
Çoğu analist, durumun hafta içinde çözülmesini bekliyor.
Sutherland, “Tüm fiyasko, dünyanın güvendiği ticaret ağının gerçekte ne kadar kırılgan olduğunun altını çiziyor.“ dedi.
Kaynak: “Suez Canal Blockage Could Cause Problems For The Globe”, CNBC
İndirmek için tıklayın
