ÖZET:
Türkiye enerji sektör büyüklüğünü bulmak, düşünülenden biraz daha zordur. Yapılan tüm yatırımların değeri, tüketilen enerji, ödenen fatura, vergiler ve sürekli değişen fiyatlar bu rakamı bulmayı zorlaştırmaktadır. Yine de ithalat, net ithalat ve nihai satışlar üzerinden sektör büyüklüğü çıkarmayı denemek hata olmayacaktır. Bu Q raporunda, kabuller sonucu, yıllık satışlar üzerinden Türkiye enerji sektörünün yıllık satış hacmi bulunmaya çalışılacaktır.
YÖNTEM:
Bu çalışmada Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın 2016 yılı enerji dengesi, EPDK sektör raporları ve DOSİDER (Doğal Gaz Cihazları Sanayicileri ve İş Adamları Derneği) yakıt fiyatları bilgi bankası ile uluslararası fiyatlarda WorldBank emtia rapor ve verileri kullanılmıştır.
2016 için ortalama ham petrol fiyatı 43.7$/varil, petrol ürün fiyatı 50$/varil, ortalama kömür fiyatı 65$/ton, ortalama doğalgaz fiyatı da World Bank emtia raporundan 180$/1000m3 olarak alınmıştır.
Tüketim verilerinde 2016 denge tablosundaki ithalat ve toplam nihai enerji tüketimi satırları baz alınmıştır. Daha sonra mevcut talebin en az 2016 yılındaki kadar olacağı varsayılarak, güncel fiyatlar ile mevcut piyasa hacmi hesaplanmıştır.
ANALİZ:
2016 yılı denge tablosu ve 2016 yılı fiyatlarına bakarsak; ithalatımız net ve brüt olarak ikiye ayrılmaktadır. Bunun en temel sebebi petrol ürünleridir.
Denge tablosuna baktığımız zaman petrol ürünlerinde 25 milyon ton ürün ithalatı yapılırken, bunun 10.5 milyon tonunun ihrakiye ve ihracata konu olduğu görülmektedir. Teknik detayları karışık olmakla birlikte bir anlamda ülke dışına çıkmaktadır. Güvenli tarafta kalarak sadece ithalat ve net ithalat(ithalat-ihracat) kullanılmıştır. Bir önceki grafikte de görüldüğü üzere ham petrol ve petrol ürünleri brüt enerji ithalatının %58’i net ithalatın %50’si iken, petrol ürünleri brüt ithalatın %31’i net ithalatın %20’sidir.
Mevcut piyasa hacmini bulmak için ise DOSİDER bülteninden alınan en son fiyatlar ile 2016 denge tablosundaki tüketimlerin ana kalemleri çarpıldı. Yani şu anda en az 2016 yılındaki talebin olduğu varsayıldı. Nihai tüketimde sektörün satış hacmi 360 milyar TL olarak hesaplandı.
Eğer sadece linyit, taşkömürü, benzin, motorin, LPG, elektrik, doğalgaz tüketim rakamları üzerinden satışları hesaplarsak yaklaşık 320 milyar TL toplam satış hacmi ve bu satışların içinde 115.6 milyar TL’sinin devlete ödenen vergiler olduğu görülür.
İndirmek için tıklayın
