Biden yönetimi, “Yeniden Daha İyisini İnşa Et” (BBB, Build Back Better) yasa tasarısını “Amerikan tarihinde iklim değişikliğiyle mücadele için en büyük çaba” olarak nitelendiriyor. Tasarının bir kısmı, insanların evlerini ve arabalarını daha enerji verimli hale getirmeleri için bir dizi indirim, vergi indirimi ve hibeden oluşmaktadır. Tasarı geçerse, program yöneticilerinin karşılaşacakları en büyük zorluk insanları bu konularda yatırım yapmaya ikna etmek olacaktır, çünkü mali teşvikler yeterli olmayacaktır.

Uzmanlar, hane halkı tarafından yapılacak enerji verimlilik yatırımları ve uygulamalarının yaygın olarak benimsenmesinin iklim hedeflerine ulaşmada temel olduğunu söylüyor. Örneğin, Princeton’ın Net-Zero America araştırması, ülkenin 2050 yılına kadar net sıfır emisyon hedefine ulaşmak için, 2030 yılına kadar tüm yeni otomobil satışlarının en az yarısının elektrikli olması gerektiğini ve önümüzdeki 10 yıl içinde elektrikli ısı pompası kullanan evlerin ikiye katlanmasının zaruri olduğunu belirtiyor. Bu, programlara katılması gereken çok sayıda insan demektir ve düşük karbon teknolojisinin evlerde benimsenmesi, ulusal düzeyde emisyonları azaltmak için hayati derecede önemlidir.

İnsan davranışının ve karar vermenin arkasındaki bilimi anlamak, program yetkililerinin bu değişikliklerin ne kadar önemli olduğunu anlamalarına yardımcı olacaktır. Amerikalıların çoğu iklim değişikliğini son derece önemli bir konu olarak görüyor ancak yine de program yetkililerinin verimlilik önlemleri hakkında nasıl konuştukları ve insanların bu programlara erişme kolaylığı kritik konular olarak karşımıza çıkıyor. Bunun nedeni, yasa tasarısındaki tedbirlerin örneğin insanları LED ampullere geçirmeye yönelik önceki çabalar kadar basit olmamasıdır; bir evi doğal gazdan elektrikli ısı pompasına dönüştürmek binlerce dolara mal olmaktadır.

Beyaz Saray yetkilileri, indirimlerin ve kredilerin, ortalama bir aileyi enerji faturalarında yılda yüzlerce dolar tasarruf ettireceğini söylüyor. Elektrikli arabalar, hafif ticari kamyonlar ve motosikletler, 7.500 ABD dolarına kadar (Amerikan yapımı bataryalı ABD’de monte edilmiş bir araç için 12.500 ABD Doları) satış noktası vergi indirimi almaya hak kazanacaktır. Paket ayrıca çatı güneş panelleri, elektrikli su ısıtıcıları ve elektrikli ısı pompaları için finansman da içeriyor. Ancak şaşırtıcı bir şekilde, bazı araştırmalar finansal teşviklerin insanların enerji kullanımlarının üzerinde zayıf etkileri olduğunu göstermektedir. Bu durumda, para vaadi hükümete olan mevcut güvensizliği güçlendirebilir veya içsel motivasyonu (bir ödül alacağınız veya bir cezadan kaçınacağınız için değil, kişisel olarak ödüllendirici olduğu için bir şeyi yapma dürtüsü) ortadan kaldırabilir.

Araştırmalara göre sosyal normların veya birbirimizin eylemlerini nasıl algıladığımıza dayalı gayri resmi sosyal kuralların, enerjiyle ilgili çeşitli davranışları etkilediğini göstermektedir. İnsanlar arasında kulaktan kulağa iletişim ve gözleme dayalı öğrenme (bir şeyleri yaparken birbirimizi izleyip sonra gidip kendimiz yapma şeklimiz) insanları faydalardan haberdar ederek ve bunun ne kadar zor olabileceği konusundaki belirsizliği azaltarak temiz teknolojinin benimsenmesine yol açabilir.

Diğer araştırmalar, bir coğrafi alana ne kadar çok çatı güneş enerjisi tesisatı kurulursa, komşu hanelerin teknolojiyi benimseme olasılığının o kadar yüksek olacağını gösteriyor. Program yöneticileri, güven ağları kurarak ve yenilenebilir kaynaklara geçiş konusunda yeni sosyal beklentiler yaratarak bu davranışları çoğaltmaya yardımcı olabilecek topluluk liderlerini enerji geçişine dahil etmek için yerel düzeyde çalışmalıdır.

İnsanlar bu değişiklikleri yaptıktan sonra, program yetkililerinin hala yapması gereken işler var. Haneleri elektriğe bağlayarak net sıfır hedeflerine ulaşmak, tüketicilerin temiz enerji teknolojilerini benimsediklerinde kullanım alışkanlıklarının aynı kalacağı varsayımına bağlıdır. “Geri tepme etkileri”, enerji verimliliği yükseltmeleri enerji maliyetini düşürdükçe, bazen insanların daha fazlasını kullandığı fikrine atıfta bulunur. Ahlaki ruhsatlandırma veya “iyi” bir şey yaptığınızda (parlak yeni bir elektrikli araç satın almak gibi) “kendinizi şımartabileceğiniz” ve aksi takdirde yürüyeceğiniz, bisiklete bineceğiniz veya kullanacağınız yerlere arabayla gidebileceğiniz fikri de dahil olmak üzere çeşitli faktörler bunu açıklayabilir. Hane halkı tasarrufunu teşvik eden programlar, en iyi teknolojiyle bile önemli olmaya devam edecek.

Araştırmacılar, politika için davranış bilimi araçlarını oluşturmak ve test etmek için onlarca yıl harcadı. Düşük maliyetli enerji tasarrufu davranışlarıyla ilgili kampanyalar dikkat çekse de daha büyük, yapısal enerji verimliliği yükseltme kapsamındaki tedarikçiler hala daha yaygın olarak yalnızca finansal teşviklere güveniyor. Emisyonları en büyük potansiyelde azaltmak için “Yeniden Daha İyisini İnşa Et” programları için düzenleyiciler ellerindeki tüm araçları kullanmalıdır.

Kaynak: “Build Back Better’s Big Challenge: Human Behavior”,  Scientific American

İndirmek için tıklayın

Diğer İçerikler